Η ενδομητρίωση είναι μία αυτοάνοση νόσος που δημιουργεί ο ίδιος ο οργανισμός και που πλήττει εκατοντάδες χιλιάδων νέων γυναικών.Συνήθως ανευρίσκεται σε τυχαίο έλεγχο (υπερηχογραφικό, αιματολογικό) ή κατόπιν προσέλευσης της γυναίκας στο γυναικολόγο για έντονο υπερηβικό άλγος κατά την έμμηνο ρύση.Η ακριβής παθοφυσιολογία της νόσου δεν έχει διευκρινιστεί πλήρως.Υπάρχουν τρεις θεωρίες δημιουργίας της νόσου:
1ον Η παλινδρόμηση ποσότητας αίματος της περιόδου που κατευθύνεται μέσω των σαλπίγγων στην περιτοναϊκή κοιλότητα (στο εσωτερικό της κοιλιάς) με αποτέλεσμα κύτταρα του ενδομητρίου – που φυσιολογικά βρίσκονται μόνο εντός της μήτρας – να εμφυτεύονται σε διάφορα κοιλιακά όργανα.
2ον Η δεύτερη θεωρία υποστηρίζει ότι κύτταρα του ενδομητρίου εισέρχονται στη λέμφο και στα αιμοφόρα αγγεία κατά τη διάρκεια της περιόδου και εμφυτεύονται σε άλλα ενδοπυελικά ή πιο απομακρυσμένα όργανα.
3ον Η τρίτη θεωρία υποστηρίζει ότι ενδογενείς παράγοντες κάτω από κατάλληλες συνθήκες μεταβάλλουν / διαφοροποιούν αρχέγονα ενδοπεριτοναϊκά κύτταρα, δημιουργώντας έκτοπο ενδομήτριο (από αυτά τα αρχέγονα κύτταρα έχουν κοινή προέλευση κάποια ενδοπεριτοναϊκά όργανα).
Σαν κλινική εκδήλωση,η νόσος έχει άλγος κατά την έμμηνο ρύση,δημιουργία κυστικών μορφωμάτων-ενδομητριωσικών κύστεων (οι λεγόμενες σοκολατοειδής κύστεις, λόγω του ότι περιέχουν αίμα σε παχύρευστη μορφή) στις ωοθήκες αλλά και σε άλλα όργανα.
Ανάλογα με τη βαρύτητα της νόσου υπάρχει και η αντίστοιχη σταδιοποίηση. Ευνόητο είναι ότι τα αρχικά στάδια αντιμετωπίζονται καλύτερα και πιο ολοκληρωμένα.Η θεραπευτική προσέγγιση γίνεται φαρμακευτικά και χειρουργικά.Φαρμακευτικώς χορηγούνται σκευάσματα που προκαλούν αναστολή της εμμήνου ρύσεως για 3,6 ή και 9 μήνες,με στόχο την υποστροφή των κύστεων και δίδεται είτε σαν μονοθεραπεία είτε συνδυαστικά πρό ή μετεγχειρητικά.Χειρουργικώς τα τελευταία χρόνια διενεργείται κατά κόρον η λαπαροσκοπική επέμβαση με πολλά πλεονεκτήματα στην προσπέλαση,στις λεπτές χειρουργικές κινήσεις και στη γρήγορη αποθεραπεία της ασθενούς.
Οι επιπλοκές που μπορεί να προκαλέσει η ενδομητρίωση –από τις κύστεις και τις συμφήσεις που δημιουργεί – είναι:
α) η στειρότητα
β) η συστροφή των κύστεων
γ) η ρήξη των κύστεων
δ) το οξύ κοιλιακό άλγος
ε) η δυσπαρευνία (άλγος κατά τη σεξουαλική επαφή)
στ) διαταραχές στην ποσότητα και ποιότητα της εμμήνου ρύσεως
Οσο πιο νωρίς διεγνωσθεί και αντιμετωπισθεί η νόσος,τόσο καλύτερη είναι η εκβασή της με απώτερο σκοπό την τεκνοποίηση.Η προσέγγισή μας ,τόσο φαρμακευτικώς όσο και χειρουργικώς με τη λαπαροσκοπική μέθοδο, δείχνει υψηλά ποσοστά στην επίτευξη του προαναφερθέντος στόχου.
